Het goede nieuws van deze week: opwarming is minder slecht dan gedacht voor tropische vogels en stierhaaien. Minder goed nieuws is dat de energievraag (en dus uitstoot van broeikasgas) kan stijgen door de vergrijzing en dat bij de winning van olie en gas meer methaan vrijkomt dan werd gedacht. Je leest erover in deze aflevering van mijn wekelijkse klimaatnieuws. (Klimaatnieuws gaat verder onder de foto)

Goed nieuws

14-3 Tropische vogels verdragen temperatuurstijging beter dan verwacht. Biologen gingen er vanuit dat tropische vogels minder goed bestand zijn tegen variaties in de temperatuur dan vogels uit gematigde streken. Dat zou vooral gelden voor vogels die dicht bij de bodem van tropische bossen leven, waar ze gewend zijn aan relatief lage temperaturen. Amerikaanse wetenschappers hebben dit getest door vogels uit verschillende delen van tropische bossen te testen: hun stofwisseling is gemeten terwijl hun lichaamstemperatuur kunstmatig werd veranderd. Hieruit bleek dat de vogels uit het koele deel van de bossen prima konden omgaan met een hogere temperatuur. In de praktijk van klimaatverandering spelen er natuurlijk meer factoren mee, maar de onderzoekers zien hun resultaat als een opsteker, zeker omdat er veel vogelsoorten leven in tropische bossen. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Ecology. Zie ook dit nieuwsbericht van de universiteit van Illinois.

‘Hoe kan een enkele cel, de bevruchte eicel, uitgroeien tot dat wonder van het leven – een baby?’ Ontwikkelingsbioloog Janet Rossant stelt die vraag in een fascinerend artikel dat recente ontwikkelingen in embryo-onderzoek samenvat, en binnenkort verschijnt in het tijdschrift Developmental Biology.

Antwoorden op die fundamentele vraag zullen ons meer vertellen over wat ons als mensen definieert. En hoewel de embryo’s van andere zoogdieren sterk lijken om die van ons zijn er toch ook veel verschillen. Die verschillen betekenen dat, hoewel we veel kunnen leren van de embryo’s van ‘modeldieren’ als vliegen of muizen, alleen het menselijke embryo ons het hele verhaal kan vertellen.

Coronavaccinatie tijdens de zwangerschap levert geen risico op voor het ongeboren kind. Ze bleken zelfs een kleinere kans op overlijden te hebben dan baby’s van ongevaccineerde moeders. Die conclusie trekken Zweedse en Noorse artsen na het bestuderen van de gegevens van bijna 200.000 baby’s die tijdens de pandemie zijn geboren.

In het onderzoek zijn gegevens gebruikt van alle kinderen die tussen juni 2021 tot en met januari 2023 geboren zijn. Bij iets minder dan de helft van de kinderen was de moeder tijdens de zwangerschap gevaccineerd tegen covid-19, met vaccins van Pfizer (ca 80 procent) of Moderna. De kans op overlijden was in de gevaccineerde groep half zo groot als in de ongevaccineerde groep.

De onderzoekers kunnen niet verklaren waar dit positieve effect vandaan komt. Het vaccin bereikt het kind niet, dus een rechtstreeks effect is uitgesloten. Wel bleken de kinderen van gevaccineerde moeders een iets lagere kans te hebben op een hersenbloeding of herseninfarct te hebben, maar ook dat kan het verschil in sterfte niet verklaren.

Het onderzoek laat volgens de artsen zien dat de corona-vaccins veilig zijn, wat ook nu nog belangrijk kan zijn omdat het virus nog steeds rondgaat. De studie is op 6 februari gepubliceerd in het medische tijdschrift JAMA.