Scientific Dutchman

Over genetische screening van embryo’s

Er kampen nogal wat landen met een laag geboortecijfer. De Amerikaanse president Donald Trump ondertekende daarom in februari een decreet om ivf (reageerbuisbevruchting) toegankelijk te houden ‘want we willen meer baby’s’. Maar ivf wordt niet alleen gebruikt door stellen met vruchtbaarheidsproblemen: in sommige kringen lijkt het vooral een manier om de ‘best mogelijke’ kinderen te krijgen.

De afgelopen jaren is er vooral in de VS een omslag in het gebruik van ivf zichtbaar. Al geruime tijd is het mogelijk om embryo’s genetisch te testen. In eerste instantie was dat bedoeld voor families waarin ernstige genetische ziekten voorkomen die ontstaan door een foute versie van één gen. Dankzij ‘pre-implantatie genetische diagnostiek’ kunnen de ouders embryo’s selecteren zonder die aandoening. In Nederland is dit toegestaan voor een klein aantal erfelijke ziekten. Maar inmiddels bestaan er – vooral in de VS – commerciële aanbieders van een veel bredere genetische screening.

Sinds enkele weken heb ik er een nieuwe functie bij: schrijven voor Kerkasiel kampen. Het is geen wetenschap – mijn specialisme – maar ik heb wel een aantal stukken geschreven die deels gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek en andere complexe informatie. Daarnaast interview ik voorgangers en bezoekers die meedoen aan het kerkasiel.

Kerkasiel betekent in dit geval dat een asielzoekersgezin dat zou worden uitgezet in het kerkelijk centrum ‘Open Hof’ verblijft. Omdat daar nu een doorlopende dienst (24/7) plaatsvindt mag de politie er niet naar binnen komen. De reden waarom de kerk dit doet is dat drie van de vier kinderen geen enkele herinnering hebben aan hun ‘thuisland’ – twee zijn er in Nederland geboren.

Kinderpardon

Er zijn verschillende rapporten die op basis van onderzoek laten zien dat uitzetting van kinderen na pakweg vijf jaar zeer schadelijk is voor hun ontwikkeling – het gezin in de kerk zit al 11 jaar in de procedure. Daarom wil de Open Hof via het kerkasiel een ‘noodklok’ luiden, die hopelijk in Den Haag gehoord wordt. Eind 2018/begin 2019 vond er ook zo’n kerkasiel plaats in Den Haag. Dat leidde uiteindelijk tot een kinderpardon.

Bijna vanaf de start ben ik vijf tot zes keer per week in de doorlopende dienst aanwezig. Waarom? Een bezoeker die ik interviewde vertelde dit: ‘Overheidsbeleid kan in incidentele gevallen onrechtvaardig uitpakken, dan moet je opstaan.’ Dat opstaan doe ik door regelmatig aanwezig te zijn in de diensten, en door korte berichten en langere verhalen te schrijven voor de organisatie van het kerkasiel. Net als alle medewerkers van het kerkasiel (honderden predikanten en nog eens zoveel gastvrouwen en -heren) die dag én nacht de dienst gaande houden doe ik dat op vrijwillige basis. En, zoals een andere bezoeker zei: ‘Er is geen reden om niet je stem te laten horen!’