De klimaattop in Dubai is gisteren officieel van start gegaan. Of het iets gaat opleveren is de vraag. Maar feit is dat er inmiddels al een heleboel gebeurt, grote groepen staan achter de energietransitie en wetenschappers ontdekken steeds meer manieren om fossiele grondstoffen te vervangen door duurzamere alternatieven. Hier onder een samenvatting van wat er de afgelopen week is verschenen.

Goed nieuws

24-11 Van poep naar proteïne. Een koe zet gras om in voor mensen geschikte eiwitten, maar produceert ook aardig wat mest. Onderzoekers van Texas A&M University werken aan een manier om ook die mest om te zetten in nuttige eiwitten. Daarvoor hebben ze de hulp ingeroepen van de zwarte soldatenvlieg. De larven van deze vlieg gedijen goed op mest, en zouden op hun beurt weer kunnen dienen als eiwitrijk voedsel voor dieren. Daar is nog wel wat onderzoek voor nodig, maar als het lukt wordt koeienmest van een vervelende afvalstof ineens een nuttige grondstof. Je leest er meer over in een nieuwsbericht van de universiteit.

26-11 Zoutbatterij kansrijk? Elektrische auto’s zijn goed voor het milieu, maar de lithium-batterijen waar ze op rijden zijn dat niet echt. Zoutbatterijen, zonder gevaarlijke elementen, zouden een alternatief kunnen bieden. Politiek econoom Ron Stoop legt in een draadje op X (voorheen Twitter) uit hoe kansrijk dit type batterij is. Overigens zijn er meer alternatieven, zoals de flow batterij. Brits/Nederlands onderzoek naar zo’n type batterij stond donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. En voor mijn werk bij de Rijksuniversiteit Groningen schreef ik eerder al een bericht over flowbatterijen. Er zijn dus flink wat ontwikkelingen op dit gebied!

30-11 Armoedebestrijding gaat niet ten koste van het klimaat. Een van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN is het uitbannen van extreme armoede. Maar kun je tegelijkertijd armoede bestrijden en de klimaatverandering afremmen? Ja, dat kan, blijkt uit een nieuw onderzoek dat afgelopen donderdag is gepubliceerd in Nature. Wanneer het landen lukt om extreme armoede in 2050 terug te dringen tot minder dan 3 procent van de bevolking stijgt de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd met amper 5 procent. En als er ingezet wordt op groene groei kan dat een factor tien minder zijn. Er zitten wat haken en ogen aan de berekeningen, maar volgens een commentaar in hetzelfde nummer van Nature laten de onderzoekers zien dat bestrijding van armoede niet ten koste hoeft te gaan van het klimaat.

Minder goed nieuws

14-11 Hittestress raakt Afrikaanse economie hard. Maar het is niet allemaal goed nieuws. Het medische tijdschrift The Lancet publiceert jaarlijks een analyse van de gevolgen van klimaatverandering. Een van de problemen van opwarming is dat extreme hitte de arbeidsproductiviteit beïnvloedt. Door klimaatverandering neemt het aantal dagen toe waarop niet of nauwelijks gewerkt kan worden vanwege de hitte. Dat kost het Afrikaanse continent ongeveer zo’n 4 procent van het Bruto Binnenlands Product. Wereldwijd gaan er hierdoor honderden miljarden euro’s verloren aan gemiste werkuren. Dit soort kosten van hitte lag in 2022 maar liefst 42 procent hoger dan in de periode 1991-2000. In Europa en de VS is het verlies aan arbeidstijd overigens lager dan in Afrika, met respectievelijk 0,1 en 0,2 procent van het BBP. Een uitgebreid bericht is te lezen bij The Lancet.

28-11 Gletsjer Antarctica kalft sneller af. De Cadman Glacier op het Antarctisch Schiereiland (het meest noordelijke puntje van het vasteland van Antarctica) stroomt sinds 2018 bijna twee keer zo snel richting de oceaan dan in de vijftig jaar ervoor. Die conclusie trekken Britse wetenschappers na analyse van satellietbeelden en oceanografische metingen. Door het snelle afstromen stortte een ijskap rondom de gletsjer in. De oorzaak van de versnelling lijkt te liggen in een natuurlijk kanaal, waardoor relatief warm oceaanwater de gletsjer kan bereiken. Het laat zien wat de invloed kan zijn van warmer oceaanwater op het afkalven van ijskappen. De studie is dinsdag gepubliceerd in Nature Communications.  

30-11 Mega-droogte rond 2050 al waarschijnlijker. Door klimaatverandering is er een toename van extreem weer, zoals lange, zeer droge perioden. Eerder voorspelden klimaatwetenschappers een toename van zulke ‘mega-droogte’ rond het eind van deze eeuw. Maar nieuwe berekeningen van Duitse klimaatwetenschappers laten zien dat in een scenario met een opwarming van iets meer dan twee graden Celsius aan het van de eeuw de kans op twee aaneengesloten jaren met zeer warm en droog weer rond 2050 al met 10 procent is gestegen. Ook zijn dan periodes van vijf aaneengesloten warme, droge jaren mogelijk. Vanaf 2030 loopt de kans op langere droge en warme perioden al op. Het onderzoek is verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Communications Earth & Environment.

Please follow and like us: